MORA: de referentiearchitectuur voor het mbo

versie 2.3

MORA is de referentiearchitectuur voor de MBO-sector die duidelijk maakt hoe een MBO-school werkt. De referentiearchitectuur geeft inzicht in de processen, applicaties en informatieobjecten en hun onderlinge relaties. De MORA bestaat uit drie basisplaten en een groot aantal views waarin op allerlei aspecten wordt ingezoomd.

Het hoofdprocesmodel is het vertrekpunt en geeft een overzicht van alle hoofdprocessen in een school. Vanuit het hoofdprocesmodel kunt u navigeren naar de procesketens, die genummerd onder het hoofdprocesmodel zijn weergegeven.

Onderzoeken behoefte arbeidsmarktOrganiseren participatie in ontwikkeling en uitvoering onderwijsMarketingInformeren en wervenAanmeldenIntake en plaatsenInschrijvenVisie bepalen, strategisch plannen en prognosticerenRapporteren en evaluerenBorgen (onderwijs)kwaliteit en wetgevingHoofdproces Verander- en verbetermanagementTeamplan opstellen uitvoeren en verantwoordenPrognosticeren mensen- en middelen-behoefteProfessionele en inhoudelijke ontwikkeling teamledenVertalen onderwijsvisie naar onderwijsaanbodOntwikkelen en voorbereiden onderwijsBepalen benodigde inzet van mensen en middelenVaststellen en uitwerken examineringVerzorgen onderwijsUitvoeren leertaken en praktijk ervarenAnalyseren en beoordelen leerresultatenDiplomeren en certificerenExaminerenBepalen leerrouteBegeleiden en monitoren voortgangMatchen student en BPV plaatsOndersteunenVerwerven en onderhouden BPV-plaatsenPlannen en roosterenOnderwijs en studenten administrerenAan- en afwezigheid registreren en analyserenOntwikkelen practoraatUitvoeren onderzoekOnderwijs innoverenUitschrijvenAlumni beherenHuman Resource ManagementFacility en ICT ManagementInformatie en data ManagementFinancieel ManagementInkoop en contract ManagementCommunicatieJuridische ondersteuningUitwisselen gegevens met derdenExtern verantwoordenOnderwijs uitvoerenVerbinding met maatschappij bedrijfsleven en regioStrategie beleid en sturingTactisch inrichten het team organiseren en ontwikkelenOnderzoekInstroomOnderwijs ontwikkelenExamineren en diplomerenStudent begeleidenOnderwijs ondersteunenUitstroomBedrijfsvoeringInformatieuitwisseling en verantwoordingBPVExaminerenOnderwijsuitvoering en begeleidingOnderwijslogistiekWerving en administratieOnderwijsontwikkelingBedrijfsvoeringHoofdprocesmodel navigatie.png
Over deze afbeelding


Toelichting Hoofdprocesmodel

Opbouw

Opbouw hoofdprocesmodel.png

Domeinen

Domeinen hoofdprocesmodel.png

Beschrijvingen bij de hoofdprocessen

Verbinden met maatschappij, bedrijfsleven en regio

HoofdprocesBeschrijving
MarketingDe activiteiten van de instelling gericht op het bekendmaken van diens aanbod aan diensten teneinde nieuwe leerlingen te werven.

Resultaat

  • Beeld in de buitenwereld van de school
  • Relatie met bedrijven, instellingen, overheid en andere scholen in de keten.

Vastgelegd in

  • Missiestatement, visiestatement, huisstijl, brochures, foldermateriaal, reclame-uitingen, open dagen, etc.
Onderzoeken behoefte arbeidsmarktResultaat
  • Studenten met optimale kans op werk.
  • Werkenden met een optimale set aan vaardigheden. 
  • Bedrijven en instellingen beschikken over voldoende gekwalificeerd personeel.
  • Vastgelegd in

    • Inzicht in behoefte van personeel en bij/omscholen van personeel bij bedrijven.
    Organiseren participatie in ontwikkeling en uitvoering onderwijsResultaat
  • Samenwerking en kennisdeling met het bedrijfsleven en andere betrokkenen (gemeenten, scholen, SBB, UWV, ed.).
  • Participatie kan betrekking hebben op:
    • Samen ontwikkeling van onderwijs/leertaken
    • Samen uitvoering van onderwijs/leertaken
    • Bemiddeling naar werk en BPV-plaatsen
  • Vastgelegd in

    • Plannen met breed draagvlak en gerealiseerde samenwerkingstrajecten.

    Strategie, beleid en sturing

    HoofdprocesBeschrijving
    Borgen (onderwijs)kwaliteit en wetgevingResultaat
    • De organisatie voldoet aan de (benoemde) kwaliteitseisen en wetgeving.

    Vastgelegd in

    • Kwaliteitsplan of  -agenda
    Rapporteren en evaluerenResultaat
  • Controle en bijsturing op uitvoering van (strategische) planning.
  • Vastgelegd in

    • Audits, evaluaties en interne verantwoordingen
    Verander- en verbeter managementResultaat
  • De onderwijs- en bedrijfsvoering processen zijn efficiënt en effectief met inzet van actuele middelen en inzichten.
  • Vastgelegd in

    • Verbeterplannen, Programmaplannen en Project Portfolio
    • Voortgangsverslagen en besluitenlijsten
    Visie bepalen, strategisch plannen en prognosticerenResultaat:
  • instelling die in het maatschappelijk belang ervoor zorgdraagt dat iedereen zich kan ontwikkelen en bedrijven/instellingen en overheid de beschikking hebben tot goed personeel.
  • inzicht in studentenaantallen en ontwikkelingen m.b.t. arbeidsmarkt
  • inzicht in benodigde middelen zoals faciliteiten, personeel, ed.
  • Vastgelegd in:

    • vastgestelde lange termijnplannen (strategie en dienst en college (meer)jaarplannen)) met toetsingscriteria en bijsturing
    • geschatte studentenaantallen
    • geschatte behoefte aan expertise (docenten) en middelen

    Tactisch inrichten; het team organiseren en ontwikkelen

    HoofdprocesBeschrijving
    Professionele en inhoudelijke ontwikkeling teamledenResultaat
    • Optimaal inzetbare teamleden, zowel op individueel niveau als op team als geheel.

    Vastgelegd in

    • Vastgelegde bekwaamheden en expertises die aansluiten 

    op de rol en taken van het team.

    • Scholingsplan.
    Prognosticeren mensen- en middelen behoefteResultaat:
  • Optimale inzet van mensen en middelen gebaseerd op de huidige situatie en de toekomstige verwachtingen.
  • Vastgelegd in:

    • Inzetplanning: docenten, afdelingsteams, projectteams, middelenplanning, etc.
    Teamplan opstellen, uitvoeren en verantwoordenResultaat
  • Team (zowel onderwijs als bedrijfsvoering teams) dat op een cyclische wijze en met alle betrokkenen planmatig aan de slag gaat met haar opdracht en vervolgens klaar is voor het verzorgen van onderwijs, ondersteuning of andere taken waarvoor de betreffende afdeling verantwoordelijk is.
  • Vastgelegd in

    • Teamplan PDCA-cyclus (bv maand- perioderapportages, triaalgesprekken/verslagen)

    Onderzoek & Innovatie

    HoofdprocesBeschrijving
    Onderwijs innoverenResultaat
    • Effectief en toekomstgericht innovatief onderwijs waarbij de onderzoekuitkomsten zijn doorgevoerd in het onderwijsaanbod (nieuwe methoden, proeftuinen, etc.)

    Vastgelegd in

    • Toegankelijke kennisbank van uitgedragen kennis.
    Ontwikkelen practoraatResultaat
  • Kennis en vaardigheden geborgd in een expertiseplatform (practoraat) waarbij het onderwijs is aangesloten.
  • Vastgelegd in

    • Practoraat opdracht
    • Toegankelijke kennisbank van uitgedragen kennis.
    Uitvoeren onderzoekResultaat
  • Ontdekte verbeteringen/innovaties op inhoudelijk vlak op de gebieden waarop de school onderwijs aanbiedt en aansluit op de vraag vanuit externe partijen.
  • Vastgelegd in

    • Goedgekeurde onderzoeksopdrachten en gerapporteerde resultaten.

    Instroom

    HoofdprocesBeschrijving
    Aanmelden (incl. doorstroom)Resultaat
    • Aangemelde studenten (inclusief doorstroom)

    Vastgelegd in

    • Aanmelding als student in het student informatie systeem.
    Informeren en wervenResultaat
  • Mensen (afkomstig van vooropleidingen, medewerkers of werkzoekenden die willen bij- of omscholen) die zich willen gaan aanmelden voor een specifieke opleiding/cursus.
  • Vastgelegd in

    • Overzicht van potentiele studenten.
    InschrijvenResultaat
  • Ingeschreven student
  • Vastgelegd in

    • Inschrijving als student
    Intake en plaatsenResultaat
  • Psychologisch, onderwijskundig en administratief ingetakete (potentiële) studenten. 
  • Uit te voeren loopbaanadvies en gesprekken passend onderwijs.
  • Student en de instelling hebben een beeld van de mate waarin de opleiding passend is (leervraag) en welke hulpmiddelen (plannen) nodig zijn.
  • Vastgelegd in

    • Plaatsing als aangemelde student in het student informatie systeem.
    • Studentendossier met gemaakte afspraken (plannen)

    Onderwijs ontwikkelen

    HoofdprocesBeschrijving
    Bepalen benodigde inzet van mensen en middelenResultaat:
    • Beschikbare leermiddelen (lesmaterialen, faciliteiten, e.d.) die benodigd zijn voor de uitvoering van de leertaken.

    Vastgelegd in:

    • Leertaken met de daarbij noodzakelijke lesmaterialen, faciliteiten, e.d. (logistiek).
    Ontwikkelen en voorbereiden onderwijsResultaat:
  • Ontwikkelde leertaken die invulling geven aan het onderwijsaanbod.
  • Vastgelegd in:

    • Uitgewerkte leertaken
    • Onderwijscatalogus
    Vaststellen en uitwerken examineringResultaat:
  • Vastgestelde, goedgekeurde en toegankelijke examens, inclusief de hiervoor vereiste middelen.
  • Vastgelegd in:

    • Examenregeling inclusief kaders, OER en examenplan
    Vertalen onderwijsvisie naar onderwijsaanbodResultaat
  • Onderwijs dat aansluit bij de huidige en toekomstige behoeften van studenten en bedrijven / organisaties.
  • Vastgelegd in

    • Uitgewerkt huidig en komend opleidingenaanbod

    Onderwijs uitvoeren

    HoofdprocesBeschrijving
    Analyseren en beoordelen leerresultatenResultaat
    • Beoordeelde (formatieve) leerresultaten van de student als input voor de begeleiding.
    • Evaluatie van effectiviteit van ingezette lessen, toetsen e.d.

    Vastgelegd in

    • Beoordeelde (formatieve) leerresultaten
    • Evaluatie van effectiviteit van ingezette lessen, toetsen e.d.
    Uitvoeren leertaken en praktijk ervarenResultaat:
  • Student die de betreffende (leer)taak aantoonbaar beheerst en klaar is voor het afleggen van een examen (summatief).
  • Student die de (leer)taken in de praktijk heeft gebracht als onderdeel van de opleiding buiten de instelling en heeft aangetoond het geleerde als medewerker van een organisatie te kunnen uitvoeren.
  • Vastgelegd in:

    • Portfolio van de student en zijn formatieve resultaten.
    • Afgeronde BPV of BPV-opdrachten
    Verzorgen onderwijsResultaat
  • De student krijgt onderwijs conform de planning en afspraken, vastgelegd in een (individueel) rooster en voorbereidend op de uit te voeren examens.
  • Een docent/praktijkinstructeur die zijn lesmateriaal heeft voorbereid en heeft overgebracht aan de student.
  • Vastgelegd in

    • Onderwijscatalogus, curriculum, rooster
    • Lesmateriaal (in allerlei vormen zoals paperbased, in LMS e.d.)

    Examineren en diplomeren

    HoofdprocesBeschrijving
    Diplomeren en certificerenResultaat
    • Check diplomadossier
    • Student die kan aantonen over de vaardigheden te beschikken waarvoor hij/zij examen heeft afgelegd.

    Vastgelegd in

    • Uitgereikte en centraal geregistreerde diploma/certificaat of MBO-verklaring
    ExaminerenResultaat
  • (Wettelijke) protocollen/voorwaarden m.b.t. vrijstelling, aanvraag examens, inkoop examens, hulpmiddelen, examencondities, ed.
  • Student die heeft bewezen dat hij/zij de vaardigheden bezit om de taak uit te voeren waarover hij/zij examen heeft afgelegd.
  • Vastgelegd in

    • Handboek examinering
    • Exameninstrument
    • Afgenomen en beoordeeld examen 
    • Vastgestelde examenresultaten (examencommissie)

    Student begeleiden

    HoofdprocesBeschrijving
    Begeleiden en monitoren voortgangResultaat
    • Inzicht in en bespreken van de voortgang van de student in zijn leerproces en ontwikkeling.
    • Kansen (versnellen/doorstroom/excelleren) en risico’s signaleren zodat een optimale leertijd wordt gerealiseerd en/of risico op uitval of vertraging wordt voorkomen

    Vastgelegd in

    • Geanalyseerd en besproken voortgang vastgelegd in voortgangsverslag, (bindend) studieadvies, signaal voor starten zorgproces
    Bepalen leerrouteResultaat:
  • Optimale leerroute voor de student o.b.v. zijn leervraag en mogelijkheden. Tevens zijn (onderwijs)vrijstellingen bepaald.
  • Vastgelegd in:

    • Vrijstellingen (voor onderwijs)
    • Vastgestelde en vastgelegde leerroute
    Matchen student en BPV plaatsResultaat
  • Een student met een passende plaats waar hij/zij de praktijkervaring kan opdoen en leertaken kan uitvoeren als onderdeel van zijn/haar persoonlijke leerroute.
  • Vastgelegd in

    • Door alle partijen getekende BPV-overeenkomst
    OndersteunenResultaat
  • Een student die hulp heeft gekregen in zijn/haar studievoortgang en bij eventuele stagnatie is doorverwezen naar een 2e of 3e lijnshulp.
  • Een student heeft hulp gekregen in bemiddeling naar werk en/of het vinden van een plek in de maatschappij.
  • Vastgelegd in

    • Student- /Zorgdossier

    Onderwijs ondersteunen

    HoofdprocesBeschrijving
    Aan- en afwezigheid registreren en analyserenResultaat
    • Voldoen aan de wettelijke vereisten m.b.t. aanwezigheid (BOT en BPV) en signalering bij te grote ongeoorloofde afwezigheid en daarmee kans op uitval of studievertraging van de student.

    Vastgelegd in

    • Geregistreerde aanwezigheid
    • Geanalyseerde en gerapporteerde aan- en afwezigheid/uitval
    • Melding aan DUO-leerplicht
    • Signaal voor begeleidingsproces.
    Onderwijs en studenten administrerenResultaat:

    Overzicht van verwerkte mutaties (inclusief historie):

    • welke studenten volgen welke opleiding (crebo/cohort e.d.) met welke vakken/cursussen en resultaten,
    • welke docenten en met welke expertise (inzetbaarheid) verbonden zijn aan welke opleiding en vakken.

    Vastgelegd in:

    • Up to date gegevens (zoals opleiding, vakken/cursussen, resultaten, docent, rollen, ed.) met bijgewerkte overeenkomsten
    Plannen en roosterenResultaat:
  • Optimale inzet van mensen en middelen ten behoeve van het onderwijs geven (docent/praktijkinstructeur) en onderwijs krijgen (student).
  • Vastgelegd in:

    • (Individueel) rooster (studenten en docenten): jaar, periode, week en dag
    • Werkverdeling team
    Verwerven en onderhouden BPV plaatsenResultaat
  • Beschikbare BPV-plaatsen voor het opdoen van praktijkervaring en uitvoeren van leertaken
  • Vastgelegd in

    • Geaccrediteerde BPV-plaatsen.

    Uitstroom

    HoofdprocesBeschrijving
    Alumni beherenResultaat
    • Geïnformeerde en betrokken oud-studenten

    Vastgelegd in

    • Actuele alumni gegevens.
    UitschrijvenResultaat
  • Formele beëindiging van de bij de inschrijving aangegane wederzijdse verplichtingen.
  • Vastgelegd in

    • Uitgeschreven student met beëindigde wederzijdse verplichtingen.

    Bedrijfsvoering

    Informatieuitwisseling en verantwoording

    HoofdprocesBeschrijving
    Extern verantwoordenHet zorgdragen voor rapportages (verantwoordingsgegevens) voor de partijen die daar recht op hebben.

    Vastgelegd in

    • Inspectierapporten
    • Accountantsverklaring
    • Jaarverslagen
    • Overzicht en uitleg vroegtijdig schoolverlaters'
    • etc.
    Uitwisselen gegevens met derdenHet zorgdragen voor het geautomatiseerd uitwisselen van gegevens (koppelingen, systeemintegraties) met derden. Denk aan de uitwisseling met BRON, belastingdienst enz...