MORA: de referentiearchitectuur voor het mbo

versie 2.4

MORA is de referentiearchitectuur voor de MBO-sector die duidelijk maakt hoe een MBO-school werkt. De referentiearchitectuur geeft inzicht in de processen, applicaties en informatieobjecten en hun onderlinge relaties. De MORA bestaat uit drie basisplaten en een groot aantal views waarin op allerlei aspecten wordt ingezoomd.

Het hoofdprocesmodel is het vertrekpunt en geeft een overzicht van alle hoofdprocessen in een school. Vanuit het hoofdprocesmodel kunt u navigeren naar de procesketens, die genummerd onder het hoofdprocesmodel zijn weergegeven.

Toelichting Hoofdprocesmodel

Opbouw

Domeinen

Beschrijvingen bij de hoofdprocessen

Verbinden met maatschappij, bedrijfsleven en regio

Hoofdproces	Beschrijving
Marketing	De activiteiten van de instelling gericht op het bekendmaken van diens aanbod aan diensten teneinde nieuwe leerlingen te werven. Resultaat Beeld in de buitenwereld van de school Relatie met bedrijven, instellingen, overheid en andere scholen in de keten. Vastgelegd in Missiestatement, visiestatement, huisstijl, brochures, foldermateriaal, reclame-uitingen, open dagen, etc.
Onderzoeken behoefte arbeidsmarkt	Resultaat Studenten met optimale kans op werk. Werkenden met een optimale set aan vaardigheden.  Bedrijven en instellingen beschikken over voldoende gekwalificeerd personeel. Vastgelegd in Inzicht in behoefte van personeel en bij/omscholen van personeel bij bedrijven.
Organiseren participatie in ontwikkeling en uitvoering onderwijs	Resultaat Samenwerking en kennisdeling met het bedrijfsleven en andere betrokkenen (gemeenten, scholen, SBB, UWV, ed.). Participatie kan betrekking hebben op: Samen ontwikkeling van onderwijs/leertaken Samen uitvoering van onderwijs/leertaken Bemiddeling naar werk en BPV-plaatsen Vastgelegd in Plannen met breed draagvlak en gerealiseerde samenwerkingstrajecten.

Strategie, beleid en sturing

Hoofdproces	Beschrijving
Borgen (onderwijs)kwaliteit en wetgeving	Resultaat De organisatie voldoet aan de (benoemde) kwaliteitseisen en wetgeving. Vastgelegd in Kwaliteitsplan of  -agenda
Rapporteren en evalueren	Resultaat Controle en bijsturing op uitvoering van (strategische) planning. Vastgelegd in Audits, evaluaties en interne verantwoordingen
Verander- en verbeter management	Resultaat De onderwijs- en bedrijfsvoering processen zijn efficiënt en effectief met inzet van actuele middelen en inzichten. Vastgelegd in Verbeterplannen, Programmaplannen en Project Portfolio Voortgangsverslagen en besluitenlijsten
Visie bepalen, strategisch plannen en prognosticeren	Resultaat: instelling die in het maatschappelijk belang ervoor zorgdraagt dat iedereen zich kan ontwikkelen en bedrijven/instellingen en overheid de beschikking hebben tot goed personeel. inzicht in studentenaantallen en ontwikkelingen m.b.t. arbeidsmarkt inzicht in benodigde middelen zoals faciliteiten, personeel, ed. Vastgelegd in: vastgestelde lange termijnplannen (strategie en dienst en college (meer)jaarplannen)) met toetsingscriteria en bijsturing geschatte studentenaantallen geschatte behoefte aan expertise (docenten) en middelen

Tactisch inrichten; het team organiseren en ontwikkelen

Hoofdproces	Beschrijving
Professionele en inhoudelijke ontwikkeling teamleden	Resultaat Optimaal inzetbare teamleden, zowel op individueel niveau als op team als geheel. Vastgelegd in Vastgelegde bekwaamheden en expertises die aansluiten  op de rol en taken van het team. Scholingsplan.
Prognosticeren mensen- en middelen behoefte	Resultaat: Optimale inzet van mensen en middelen gebaseerd op de huidige situatie en de toekomstige verwachtingen. Vastgelegd in: Inzetplanning: docenten, afdelingsteams, projectteams, middelenplanning, etc.
Teamplan opstellen, uitvoeren en verantwoorden	Resultaat Team (zowel onderwijs als bedrijfsvoering teams) dat op een cyclische wijze en met alle betrokkenen planmatig aan de slag gaat met haar opdracht en vervolgens klaar is voor het verzorgen van onderwijs, ondersteuning of andere taken waarvoor de betreffende afdeling verantwoordelijk is. Vastgelegd in Teamplan PDCA-cyclus (bv maand- perioderapportages, triaalgesprekken/verslagen)

Onderzoek & Innovatie

Hoofdproces	Beschrijving
Onderwijs innoveren	Resultaat Effectief en toekomstgericht innovatief onderwijs waarbij de onderzoekuitkomsten zijn doorgevoerd in het onderwijsaanbod (nieuwe methoden, proeftuinen, etc.) Vastgelegd in Toegankelijke kennisbank van uitgedragen kennis.
Ontwikkelen practoraat	Resultaat Kennis en vaardigheden geborgd in een expertiseplatform (practoraat) waarbij het onderwijs is aangesloten. Vastgelegd in Practoraat opdracht Toegankelijke kennisbank van uitgedragen kennis.
Uitvoeren onderzoek	Resultaat Ontdekte verbeteringen/innovaties op inhoudelijk vlak op de gebieden waarop de school onderwijs aanbiedt en aansluit op de vraag vanuit externe partijen. Vastgelegd in Goedgekeurde onderzoeksopdrachten en gerapporteerde resultaten.

Instroom

Hoofdproces	Beschrijving
Aanmelden (incl. doorstroom)	Resultaat Aangemelde studenten (inclusief doorstroom) Vastgelegd in Aanmelding als student in het student informatie systeem.
Informeren en werven	Resultaat Mensen (afkomstig van vooropleidingen, medewerkers of werkzoekenden die willen bij- of omscholen) die zich willen gaan aanmelden voor een specifieke opleiding/cursus. Vastgelegd in Overzicht van potentiele studenten.
Inschrijven	Resultaat Ingeschreven student Vastgelegd in Inschrijving als student
Intake en plaatsen	Resultaat Psychologisch, onderwijskundig en administratief ingetakete (potentiële) studenten.  Uit te voeren loopbaanadvies en gesprekken passend onderwijs. Student en de instelling hebben een beeld van de mate waarin de opleiding passend is (leervraag) en welke hulpmiddelen (plannen) nodig zijn. Vastgelegd in Plaatsing als aangemelde student in het student informatie systeem. Studentendossier met gemaakte afspraken (plannen)

Onderwijs ontwikkelen

Hoofdproces	Beschrijving
Bepalen benodigde inzet van mensen en middelen	Resultaat: Beschikbare leermiddelen (lesmaterialen, faciliteiten, e.d.) die benodigd zijn voor de uitvoering van de leertaken. Vastgelegd in: Leertaken met de daarbij noodzakelijke lesmaterialen, faciliteiten, e.d. (logistiek).
Ontwikkelen en voorbereiden onderwijs	Resultaat: Ontwikkelde leertaken die invulling geven aan het onderwijsaanbod. Vastgelegd in: Uitgewerkte leertaken Onderwijscatalogus
Vaststellen en uitwerken examinering	Resultaat: Vastgestelde, goedgekeurde en toegankelijke examens, inclusief de hiervoor vereiste middelen. Vastgelegd in: Examenregeling inclusief kaders, OER en examenplan
Vertalen onderwijsvisie naar onderwijsaanbod	Resultaat Onderwijs dat aansluit bij de huidige en toekomstige behoeften van studenten en bedrijven / organisaties. Vastgelegd in Uitgewerkt huidig en komend opleidingenaanbod

Onderwijs uitvoeren

Hoofdproces	Beschrijving
Analyseren en beoordelen leerresultaten	Resultaat Beoordeelde (formatieve) leerresultaten van de student als input voor de begeleiding. Evaluatie van effectiviteit van ingezette lessen, toetsen e.d. Vastgelegd in Beoordeelde (formatieve) leerresultaten Evaluatie van effectiviteit van ingezette lessen, toetsen e.d.
Uitvoeren leertaken en praktijk ervaren	Resultaat: Student die de betreffende (leer)taak aantoonbaar beheerst en klaar is voor het afleggen van een examen (summatief). Student die de (leer)taken in de praktijk heeft gebracht als onderdeel van de opleiding buiten de instelling en heeft aangetoond het geleerde als medewerker van een organisatie te kunnen uitvoeren. Vastgelegd in: Portfolio van de student en zijn formatieve resultaten. Afgeronde BPV of BPV-opdrachten
Verzorgen onderwijs	Resultaat De student krijgt onderwijs conform de planning en afspraken, vastgelegd in een (individueel) rooster en voorbereidend op de uit te voeren examens. Een docent/praktijkinstructeur die zijn lesmateriaal heeft voorbereid en heeft overgebracht aan de student. Vastgelegd in Onderwijscatalogus, curriculum, rooster Lesmateriaal (in allerlei vormen zoals paperbased, in LMS e.d.)

Examineren en diplomeren

Hoofdproces	Beschrijving
Diplomeren en certificeren	Resultaat Check diplomadossier Student die kan aantonen over de vaardigheden te beschikken waarvoor hij/zij examen heeft afgelegd. Vastgelegd in Uitgereikte en centraal geregistreerde diploma/certificaat of MBO-verklaring
Examineren	Resultaat (Wettelijke) protocollen/voorwaarden m.b.t. vrijstelling, aanvraag examens, inkoop examens, hulpmiddelen, examencondities, ed. Student die heeft bewezen dat hij/zij de vaardigheden bezit om de taak uit te voeren waarover hij/zij examen heeft afgelegd. Vastgelegd in Handboek examinering Exameninstrument Afgenomen en beoordeeld examen  Vastgestelde examenresultaten (examencommissie)

Student begeleiden

Hoofdproces	Beschrijving
Begeleiden en monitoren voortgang	Resultaat Inzicht in en bespreken van de voortgang van de student in zijn leerproces en ontwikkeling. Kansen (versnellen/doorstroom/excelleren) en risico’s signaleren zodat een optimale leertijd wordt gerealiseerd en/of risico op uitval of vertraging wordt voorkomen Vastgelegd in Geanalyseerd en besproken voortgang vastgelegd in voortgangsverslag, (bindend) studieadvies, signaal voor starten zorgproces
Bepalen leerroute	Resultaat: Optimale leerroute voor de student o.b.v. zijn leervraag en mogelijkheden. Tevens zijn (onderwijs)vrijstellingen bepaald. Vastgelegd in: Vrijstellingen (voor onderwijs) Vastgestelde en vastgelegde leerroute
Matchen student en BPV plaats	Resultaat Een student met een passende plaats waar hij/zij de praktijkervaring kan opdoen en leertaken kan uitvoeren als onderdeel van zijn/haar persoonlijke leerroute. Vastgelegd in Door alle partijen getekende BPV-overeenkomst
Ondersteunen	Resultaat Een student die hulp heeft gekregen in zijn/haar studievoortgang en bij eventuele stagnatie is doorverwezen naar een 2e of 3e lijnshulp. Een student heeft hulp gekregen in bemiddeling naar werk en/of het vinden van een plek in de maatschappij. Vastgelegd in Student- /Zorgdossier

Onderwijs ondersteunen

Hoofdproces	Beschrijving
Aan- en afwezigheid registreren en analyseren	Resultaat Voldoen aan de wettelijke vereisten m.b.t. aanwezigheid (BOT en BPV) en signalering bij te grote ongeoorloofde afwezigheid en daarmee kans op uitval of studievertraging van de student. Vastgelegd in Geregistreerde aanwezigheid Geanalyseerde en gerapporteerde aan- en afwezigheid/uitval Melding aan DUO-leerplicht Signaal voor begeleidingsproces.
Onderwijs en studenten administreren	Resultaat: Overzicht van verwerkte mutaties (inclusief historie): welke studenten volgen welke opleiding (crebo/cohort e.d.) met welke vakken/cursussen en resultaten, welke docenten en met welke expertise (inzetbaarheid) verbonden zijn aan welke opleiding en vakken. Vastgelegd in: Up to date gegevens (zoals opleiding, vakken/cursussen, resultaten, docent, rollen, ed.) met bijgewerkte overeenkomsten
Plannen en roosteren	Resultaat: Optimale inzet van mensen en middelen ten behoeve van het onderwijs geven (docent/praktijkinstructeur) en onderwijs krijgen (student). Vastgelegd in: (Individueel) rooster (studenten en docenten): jaar, periode, week en dag Werkverdeling team
Verwerven en onderhouden BPV plaatsen	Resultaat Beschikbare BPV-plaatsen voor het opdoen van praktijkervaring en uitvoeren van leertaken Vastgelegd in Geaccrediteerde BPV-plaatsen.

Uitstroom

Hoofdproces	Beschrijving
Alumni beheren	Resultaat Geïnformeerde en betrokken oud-studenten Vastgelegd in Actuele alumni gegevens.
Uitschrijven	Resultaat Formele beëindiging van de bij de inschrijving aangegane wederzijdse verplichtingen. Vastgelegd in Uitgeschreven student met beëindigde wederzijdse verplichtingen.

Informatieuitwisseling en verantwoording

Hoofdproces	Beschrijving
Extern verantwoorden	Het zorgdragen voor rapportages (verantwoordingsgegevens) voor de partijen die daar recht op hebben. Vastgelegd in Inspectierapporten Accountantsverklaring Jaarverslagen Overzicht en uitleg vroegtijdig schoolverlaters' etc.
Uitwisselen gegevens met derden	Het zorgdragen voor het geautomatiseerd uitwisselen van gegevens (koppelingen, systeemintegraties) met derden. Denk aan de uitwisseling met BRON, belastingdienst enz...